فریزدرایر ایران‌ساخت، رقیبی قدرتمند در برابر نمونه‌های آسیایی و اروپایی
فریزدرایر ایران‌ساخت، رقیبی قدرتمند در برابر نمونه‌های آسیایی و اروپایی
به همت پژوهشگران یک شرکت دانش‌بنیان، بخش زیادی از نیاز کشور به انواع دستگاه‌های فریزدرایر با کاربرد در صنایع غذایی و دارویی کشور برطرف شده و بازار صادراتی خوبی نیز در این حوزه ایجاد شده است.
به گزارش روابط عمومی صندوق نوآوری و شکوفایی، تجهیزات صنعتی پیشرفته، یکی از حوزه‌هایی است که وابستگی کشور به واردات در این بخش نسبتا چشمگیر است. در این میان، شرکت‌های دانش‌بنیان با تمرکز بر بومی‌سازی فناوری‌های پیچیده توانسته‌اند گام‌های مؤثری در خودکفایی کشور در این بخش بردارند.
یکی از این مجموعه‌ها، شرکت دانش‌بنیان «تکوین آزمایش پارسه» است که با تولید دستگاه فریزدرایر و سیستم‌های اتولودینگ توانسته جایگاه ویژه‌ای در بازار داخلی و منطقه‌ای به دست آورد.
فریزدرایر (Freeze-Dryer) یا خشک‌کن انجمادی از کاربردی‌ترین تجهیزات در صنعت داروسازی و موادغذایی محسوب می‌شود. این دستگاه با استفاده از فرآیند خشک کردن انجمادی، مواد را به صورت منجمد درمی‌آورد و سپس با کاهش فشار و افزایش دما، آب موجود در مواد را به صورت بخار خارج می‌کند.
در گفت‌وگوی پیش‌رو، غلامرضا حسینی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «تکوین آزمایش پارسه»، مسیر شکل‌گیری، چالش‌ها، موفقیت‌ها و برنامه‌های آتی این مجموعه را روایت می‌کند: هسته اولیه شرکت متشکل از بنده، سید جواد عطیفه و مجتبی ذوالفقاری بود. هدف‌مان از ابتدا تمرکز بر فناوری‌های پیشرفته و رفع نیازهای واقعی کشور بود. محصولی را در نظر گرفتیم که نیاز کشور بود، چرا که تولید داخلی نداشت، در لیست تحریم بود و در عین حال، پیچیدگی‌های فنی بسیار زیادی و قیمت بالایی داشت.
تیم مهندسی شرکت را تقویت کرده و تلاش کردیم تمرکز زیادی روی بحث کیفیت و مسائل فنی محصول داشته باشیم. یک دهه نخست عمر شرکت (از سال 1393) به توسعه زیرساخت‌های فنی و کیفی گذشت و چندان در حوزه توسعه برند متمرکز نشدیم. کار را با شرکت‌های تازه‌وارد حوزه دارویی و موادغذایی آغاز کردیم، چرا که آنها تمایل بیشتری به خرید تجهیزات داخلی با قیمت مناسب‌تر داشتند. تبلیغات ما در آن مقطع بیشتر به شکل حضوری بود و به عنوان مثال برای یک مشتری دستگاهی می‌ساختیم و از طریق همان مشتری به سایر مشتریان معرفی می‌شدیم.
در حوزه طراحی و ساخت فریز درایرهای دارویی، در حال حاضر رقیب داخلی نداریم؛ اما رقبای خارجی ما شامل چین و هند (رقبای شرقی) و شرکت‌های اروپایی هستند که سطح قیمتی بسیار بالاتری داشته و بازار هدف‌شان با ما متفاوت است. سگمنت بازار اروپایی‌ها شکل متفاوت‌تری دارد، از این نظر که مشتری‌هایی که به دنبال خرید دستگاه‌های تولید اروپا هستند، الزامات خیلی خاص‌تری دارند. محصول تولیدی ما در مقایسه با شرکت‌های چینی و هندی، از نظر فناوری و کیفیت در جایگاه بالاتری قرار دارد و از لحاظ قیمت نیز در سطح رقابتی‌تری قرار دارند.
در حقیقت، فریزدرایرهای تولیدی شرکت تکوین آزمایش پارسه به اذعان اکثر مشتریان، در سطح قیمت مشابه دستگاه‌های چینی و هندی است، اما به لحاظ کیفیت، از محصولات این دو کشور بالاتر و یک رده میانی بین محصولات رقبای شرقی و اروپایی است. تفاوت اصلی دستگاه‌های تولیدی شرکت تکوین آزمایش پارسه با محصولات چینی و هندی، طراحی اختصاصی این دستگاه‌ها توسط متخصصان خودمان است؛ بنابراین، اگر مشتری نیاز به تغییرات نرم‌افزاری یا فنی داشته باشد، این کار به‌راحتی و با هزینه پایین‌تر قابل انجام است.
همچنین در حوزه سیستم‌های کنترلی و فناوری‌های نوین، همواره تلاش کردهایم نسل به‌روزتری از تجهیزات را به مشتریان ارائه دهیم؛ به عنوان مثال، دستگاه‌های هندی و چینی در بخش سیستم‌های برودتی همچنان از فناوری های نسل گذشته استفاده می‌کنند، در حالی که شرکت ما در این بخش از نسل کاملا جدیدی بهره می‌برد. در کنار طراحی و تولید دستگاه‌های فریزدرایر و سیستم اتولودینگ، تیم تحقیق و توسعه (R&D) شرکت درحال بررسی زمینه‌های همکاری مشترک با شرکت‌های خارجی و بومی‌سازی دستگاه فیلینگ تزریقی و ایزولاتور است و امیدواریم تا پایان سال جاری بتوانیم این دستگاه‌ها را نیز به جمع محصولات دانش‌بنیان شرکت اضافه کنیم.
فریزدرایر دارویی خوراکی - محصول شرکت تکوین آزمایش پارسه
مسیر تحول؛ از یک جمع کوچک چند نفره تا مجموعه‌ای با پرسنل متخصص و کارآزموده
کار را با یک جمع کوچک 8-7 نفره آغاز کردیم و امروز شاهد رشد 70 درصدی تعداد نیروی انسانی شرکت هستیم. درحال حاضر 68 نفر در این مجموعه دانش‌بنیان مشغول به کار هستند. تمرکز اصلی شرکت بر فعالیت‌های مهندسی و برون‌سپاری خدمات است و تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری و خرید تجهیزات تولیدی موجود در سایر شرکت‌ها را نداریم. خدمات مورد نیاز را از سایر شرکت‌ها دریافت و تلاش می‌کنیم منابع شرکت را در بخش تحقیق و توسعه (R&D) و توسعه نیروی انسانی مجموعه هزینه کنیم. بدون اغراق، تیم مهندسی ما یکی از منحصر‌به‌فردترین تیم‌ها در حوزه ماشین‌سازی دارویی هم از نظر تعداد نیروهای متخصص و هم در حوزه اجرای پروژه‌های فناورانه است.
در این مجموعه همواره تلاش کردهایم شرایط مطلوبی در زمینه حقوق و دستمزد برای پرسنل فراهم کنیم و درخصوص نیروهای نخبه مجموعه نیز تا حد توان، شأن و جایگاه آنها را مدنظر داشته باشیم. علاوه بر حقوق، مزایا و پاداش‌های منصفانه، مهم‌ترین عامل ماندگاری نیروهای متخصص، ترسیم آینده روشن برای آنان است تا از ظرفیت علمی و دانشی آنها به بهترین نحوه ممکن استفاده شود. در این راستا، پروژه‌های های‌تک در مجموعه تعریف و ارتباط موثری با شرکت‌های خارجی برای تولیدات مشترک برقرار کردهایم و شرایطی فراهم آورده‌ایم تا مهندسان این مجموعه بتوانند تجربه بین‌المللی کسب کنند. در این شرایط، نیروی نخبه دائما در معرض یادگیری موضوعات جدید قرار می‌گیرد و احساس پویایی پیدا می‌کند. بخش زیادی از سرمایه شرکت صرف تحقیق و توسعه می‌شود؛ پروژه‌هایی انجام می‌دهیم که برخی از آنها هنوز به نتیجه نرسیده‌اند، اما این مسیر یادگیری و نوآوری همان چیزی است که نیروی نخبه را به ادامه کار ترغیب می‌کند.
در مسیر دانش‌بنیانی، براساس نیازهای واقعی کشور حرکت کنیم
مملکت ما در طول تاریخ چند هزار ساله‌اش حوادث بسیار بزرگی را پشت سر گذاشته است. ایران همچنان پابرجاست و مردم به زندگی و فعالیت خود ادامه داده‌اند و کشور در مسیر دستیابی به رشد و شکوفایی است. به شرکت‌های نوپا که تازه قدم در مسیر دانش‌بنیانی گذاشته‌اند توصیه می‌کنم اگر قرار است کاری آغاز شود، باید بر اساس نیاز واقعی کشور باشد. بسیاری از ایده‌ها جذاب هستند، اما بستر اجرایی در کشور برای آنها وجود ندارد. در گام دوم، باید از انجام کارهای جسته‌وگریخته دوری کرده و روی یک موضوع خاص «متمرکز» و «عمیق» شویم. ما در مجموعه تکوین آزمایش پارسه بیش از 10 سال فقط روی فریزدرایر تمرکز کردیم تا به توانایی فنی، برندینگ و بازار پایدار برسیم. به نظرم کارآفرینان و شرکت‌های نوپا باید ابتدا یک محصول را تا مرحله موفقیت کامل - دستیابی به فناوری، تولید، بازاریابی، فروش - پیش ببرند، سپس سراغ پروژه‌های بعدی بروند.
فریزدرایر دارویی تزریقی - محصول شرکت تکوین آزمایش پارسه
از اوایل سال ۱۴۰۲ با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی، کارخانه جدید شرکت افتتاح شد و در کنار توجه ویژه به ارتقاء کیفیت محصولات، تمرکز بر برندینگ و صادرات به‌ویژه به کشورهای همسایه مانند روسیه و ترکیه در دستور کار قرار گرفت. درحال حاضر مدل جدیدی از صادرات را از طریق ورود به کنسرسیوم‌های جهانی دنبال می‌کنیم. فعالیت‌هایی را در این بخش با یک شرکت هندی که در حوزه خاورمیانه فعالیت دارد، آغاز کردهایم و امیدواریم از این مسیر به بازارهای دیگر منطقه از جمله عراق، امارات و عمان نیز ورود کنیم.
شناخت درست بازارهای جهانی با حضور در پاویون شرکت‌های دانش‌بنیان
یکی از فرصت‌های خوبی که صندوق نوآوری و شکوفایی برای شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم کرده است، برپایی پاویون دانش‌بنیان‌ها در نمایشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی است. بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان توان پرداخت هزینه‌های حضور در نمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی را ندارند و صندوق این فرصت را برای دانش‌بنیان‌ها ایجاد کرده است.
با حمایت صندوق، شهریور ماه 1402 در پاویون شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه بین‌المللی تجهیزات پزشکی ازبکستان (UZMEDEXPO 2023) حضور پیدا کردیم. قصد ورود به بازار کشور ازبکستان را داشتیم، اما حضور در این نمایشگاه به ما کمک کرد که بازار این کشور را بهتر بشناسیم و متوجه شویم که به دلیل ورود چین به بازار آسیای میانه، نمی‌توانیم عملکرد موفقی در این منطقه داشته باشیم و تجربیات ارزشمندی از این حضور به دست آوردیم.
در عین حال، تسهیلات و خدمات مختلفی از سرمایه در گردش تا نمونه‌سازی اولیه و ضمانت‌نامه‌ها از صندوق نوآوری و شکوفایی دریافت کردیم. پیشنهاد می‌کنم صندوق نوآوری برای شرکت‌هایی که پتانسیل رشد جهشی دارند، برنامه حمایتی ویژه‌ای طراحی کند. تکوین آزمایش پارسه اکنون در مرحله‌ای قرار دارد که برای عبور از مقیاس فعلی و رسیدن به سطح صادرات گسترده‌تر، به پشتوانه مالی بزرگ‌تری نیاز دارد. اگر صندوق بتواند چنین حمایت هدفمندی را برای شرکت‌هایی مثل ما ایجاد کند، چند شرکت می‌توانند جهش بزرگی در مقیاس ملی داشته باشند.
شرکت دانش‌بنیان «تکوین آزمایش پارسه» نمونه‌ای موفق از مجموعه‌هایی است که با تمرکز بر تحقیق و توسعه، بومی‌سازی فناوری‌های پیچیده و حفظ نیروهای متخصص، توانسته است گامی مؤثر در خودکفایی صنعتی کشور بردارد. تجربه این شرکت نشان می‌دهد ترکیب تخصص، تمرکز و حمایت هدفمند می‌تواند مسیر توسعه پایدار را هموار کند.